"Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkının verilmesi”

“5 Aralık 1934’de yürürlüğe giren Türk kadınına seçme ve seçilme hakkının verilişinin 80. Yılı münasebetiyle Cumhuriyet Meydanında Türk Kadınlar Birliği koordinasyonu Çanakkale Kent Konseyi Kadın Meclisi kolaylaştırıcılığında tören düzenlendi.

Çanakkale Kent Konseyi Kadın Meclisi Başkanı Sevgi Uluşal yaptığı konuşmada şunları söyledi; “5 Aralık 1934’de yasa ile yürürlüğe giren kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı kararı için, Atatürk biz kadınlara şöyle sesleniyor: “Bu karar, Türk kadınına sosyal ve siyasî hayatta bütün milletlerin üstünde yer vermiştir... Siyasî hayatla, belediye seçimleriyle tecrübe kazanan Türk kadını, bu sefer de milletvekili seçme ve seçilme suretiyle haklarının en büyüğünü elde etmiş bulunuyor. Medenî memleketlerin birçoğunda, kadından esirgenen bu hak, bugün Türk kadınının elindedir ve onu selahiyet ve liyakatla kullanacaktır.”

Ve o kadınlar ki cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte aydınlığın hakları olduğu bilincinde, bir dizi aydınlanma devrini gerçekleştirmiş kadınlardır.

Siyasi hakların kadınlara verilmesi Mustafa Kemal Atatürk’ün 1930’larda hazırladığı ve çok önemsediği kadın aydınlanmasının bir parçasıdır.

Bizler, cumhuriyetin kadınları olarak; seçme ve seçilme hakkına sahip oluşumuzun 80. Yılında, görevimiz, bu hakklarımızı bilinçli olarak kullanmaktır.

Her alanda barıştan ve emekten yana olan kadınlarımızın sosyal - ekonomik ve siyasi geleceğimizin aydınlık güvencesi olduğuna yürekten inanıyorum.

Bu coğrafyada, yarı nüfusu kadın olan ülkemizde, kadınlar hala toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için mücadele etmekte, karar verme konumunda yeterli temsil edilememektedir.

Halbuki, 1934 tarihli yasa kadınlara sadece seçme ve seçilme hakkı vermekle yetinmemiş, demokratik ülkeler seviyesinde çağdaş bir ülke olmanın da ilk adımını atmıştır.

Mustafa Kemal Atatürk’ün öncelikle Türk kadınına, sonrasında da milletimize armağan ettiği bu devrimin 80. Yılının kutluyor, tüm kadınlarımıza sevgi ve saygılarımı sunuyorum

Türk Kadınlar Birliği Çanakkale Şubesi adına açıklama yapan Hikmet Kuru; “Kadınlarımızın 80 yıl önce siyasi hayatta seçme ve seçilme hakkını elde etmesi toplumsal hayatta gerçekleşen "ATATÜRK DEVRİMLERİ"nden birisidir. Bu günü kutlamaktan büyük onur ve gurur duyuyoruz. Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’e de saygı ve şükranlarımızı sunuyoruz. 3 Nisan1930 tarihinde belediye seçimlerinde seçme ve seçilme daha sonra 26 Ekim 1933 tarihli 2329 sayılı kanunla muhtar olma ve ihtiyar meclisine seçilme hakkı tanınmıştır. Türkiye'deki kadınlar milletvekili olabilmek için ilk adımı 1923 yılında atmışlardır. Nezihe MUHİDDİN Hanımefendi önderliğinde "KADINLAR HALK FIRKASI" adında ilk kadın partisi kurulmuştur. Fakat 1909 seçim kanunu sebebiyle bu parti girişimi "TÜRK KADINLAR BİRLİĞİ" adlı derneğe dönüşmesi ile sonuçlanmıştı. Gerekli yasal değişiklik 1934 yılında Başbakan İsmet İNÖNÜ ve 191 milletvekilinin sunduğu Anayasa ve seçim kanununda değişiklik yapılmasını öngören yasa önerisi sonucu gerçekleşmiştir. Öneri 5.Aralık.l934 te mecliste görüşüldü.317 üyeli mecliste oylamaya katılan 258 milletvekilinin tama­mının oyuyla değişiklik önerisi kabul edildi. Bu haklar Türk kadınlarına Avrupa da ki birçok ülkeden çok daha önce verilmiştir. Anayasanın 1O. ve 11. Maddeleri değiştirilerek her kadına 22 yaşında seçme,30 yaşında seçilme hakkı verildi. Bu yaş sınırlaması daha sonraki yıllarda da değişikliğe uğramıştır. 11 Aralık l934'de yapılan değişiklikler sonucu anayasada tanınan haklar seçim kanunuyla da düzenlendi. Yasanın çıkmasının ardından 7.Aralık.l934'te Türk Kadınlar Birliği İstanbul'da Beyazıt Meydanı'n da büyük bir kutlama mitingi ve Beyazıt'tan Taksim'e kadar bir yürüyüş düzenledi. Kadınlarımızın ilk katıldığı genel seçimler 8.Şubat.l935 tarihinde olup Türkiye Büyük Millet Meclisinin de 5. dönemidir. Kadınlarımız ne yazık ki halen siyasete girmeye fazla çaba gösterememektedirler. Kırsal kesimde olsun, kentlerin dış mahallelerin de olsun kadınlarımız erkeklerinin görüşleri doğrultusunda oylarını kullanarak kendi hür iradelerini ortaya koyamamaktadırlar” dedi.